Co to jest AAC?
AAC to ogół metod, które są stosowane do wspierania komunikacji osób mających trudności w werbalnym porozumiewaniu się. Metody te umożliwiają takim osobom wyrażanie swoich potrzeb, preferencji, myśli, opinii, a w konsekwencji pomagają w nawiązywaniu relacji z innymi osobami.
AAC wspiera budowanie tożsamości osoby niemówiącej, pozwala jej stać się autonomiczną jednostką, a tym samym daje niezależność i poczucie wpływu na swoje życie.
Nauka porozumiewania się jest najistotniejszym ze wszystkich oddziaływań terapeutycznych podejmowanych wobec osób niemówiących.

 

Dla kogo?
Użytkownikiem AAC może być każda osoba, która ma problemy w zakresie ekspresji i/lub rozumienia mowy.

Użytkownikami komunikacji wspomagającej są dzieci, u których rozwój mowy jest zaburzony (np. z dysfazją rozwojową).  W takim przypadku wprowadza się symbole (gesty i/lub znaki graficzne), które pomagają dziecku rozumieć język i coraz lepiej go używać, wspomagając tym samym proces nabywania mowy. Należy przy tym wyraźnie zaznaczyć, że znaki (najczęściej gesty) są używane równocześnie z mową, wzmacniając komunikaty słowne, ale nie zastępując ich.

Komunikacja wspomagająca jest także pomocna w przypadku osób, które używają mowy, ale ich artykulacja jest niezrozumiała dla otoczenia. W takiej sytuacji AAC pełni rolę uzupełniającą mowę.

Komunikacja alternatywna przeznaczona jest dla osób, które nie mogą mówić (np. osoby z afazją motoryczną) lub nie używają mowy do komunikacji, często mając także problemy z rozumieniem mowy (osoby z autyzmem, upośledzeniem umysłowym, afazją sensoryczną). Celem oddziaływań w tym przypadku jest znalezienie takiej formy ekspresji, która stanie się dla osoby niemówiącej stałym sposobem na porozumiewanie się z otoczeniem.

W naszej szkole wykorzystujemy Program MÓWik, to pierwsza w pełni polska proteza mowy. Przeznaczony na smartfony i tablety z ekranami dotykowymi i systemem Android pomaga w porozumiewaniu się osób, które z rozmaitych powodów (wylewy, urazy głowy, guzy mózgu, dzieci z autyzmem, zespołem Downa, z mózgowym porażeniem dziecięcym i innymi niepełnosprawnościami) nie mogą w pełni komunikować się z otaczającym środowiskiem.

Zasada działania MÓWika jest prosta: użytkownik wybiera symbole, widoczne na ekranie, a następnie urządzenie, dzięki wbudowanemu syntezatorowi mowy Ivona, wypowiada głośno wskazane słowa. Wypowiedzi mogą być wokalizowane w głosie damskim i męskim (z użyciem odpowiedniej formy (robiłam/robiłem). Użytkownik ma zatem możliwość dokonania wyboru i posługiwania się głosem adekwatnym do jego płci.

Co ważne?

Istotne cechy MÓWika to jego dostępność i funkcjonalność. Pierwsza związana jest z tym, że smartfony i tablety tanieją niemalże z dnia na dzień, są coraz bardziej powszechne i  dużo osób może sobie na nie pozwolić. Inna strona dostępności to gotowość do użycia zaraz po zainstalowaniu, bez konieczności posiadania umiejętności komputerowo-technologicznych. Druga za kolei skupia w sobie różne udogodnienia. W momencie uruchomienia można pracować z wykorzystaniem zaproponowanych tablic. Oczywiście wraz z rozwojem dziecka, jego potrzebami i możliwościami można (a nawet należy) dopasować tablice tak, aby komunikacja była efektywna, ale na początku jedyną rzeczą, którą musi zrobić użytkownik tabletu jest obycie się z urządzeniem i nauczenie się korzystania z tablic, poruszania się między nimi